Moe wakker worden

Wordt u soms moe wakker? Waarom komt vermoeidheid overdag voor? Hoeveel slaap heeft u nodig? Overmatige slaperigheid overdag kan om verschillende redenen optreden. Veel mensen voelen zich moe omdat ze ‘s nachts niet genoeg slapen, maar verschillende slaapstoornissen kunnen ook slaperigheid overdag veroorzaken.

Slaapgebrek en slaperigheid overdag kunnen leiden tot negatieve resultaten op het werk of op school. Mensen die zich overdag slaperig voelen en ‘s nachts wakker zijn, kunnen moeite hebben om zich op het werk te concentreren, en vermoeidheid kan ook invloed hebben op de besluitvorming en de emotionele controle. Een ander punt van zorg is een verhoogd risico om betrokken te raken bij een ongeval op de weg. Gelukkig zijn er maatregelen die u kunt nemen om slaperigheid overdag te verminderen en elke nacht voldoende te slapen.

Waarom word ik moe wakker?

Vermoeidheid overdag is iets anders dan vermoeidheid. Vermoeidheid verwijst naar een gebrek aan energiemotivatie dat kan ontstaan door slaaptekort, maar ook door andere factoren zoals emotionele stress of verveling.

Bepaalde slaapstoornissen kunnen leiden tot gevoelens van buitensporige slaperigheid overdag. Deze omvatten:

• Slaapapneu: Deze aandoening wordt gekenmerkt door een beperking of blokkade van de bovenste luchtwegen, waardoor mensen zich in hun slaap verslikken of naar lucht happen, en daarbij vaak wakker worden. Slaapapneu kan ook zwaar snurken veroorzaken, waardoor de slaap wordt verstoord en mensen – en hun partners – zich de volgende dag moe voelen.
• Narcolepsie: Narcolepsie wordt gedefinieerd als de overweldigende drang om overdag te slapen, wat op zijn beurt de nachtelijke slaap kan verstoren. Tijdens “slaapaanvallen” ervaren sommige mensen met narcolepsie kataplexie, of het plotselinge verlies van spierspanning waardoor ze vallen of voorover vallen als ze in slaap vallen. Overmatige slaperigheid overdag wordt beschouwd als het belangrijkste symptoom van narcolepsie.
• Hypersomnie: Hypersomnie is een andere aandoening die ervoor zorgt dat mensen zich overdag overmatig moe voelen. In tegenstelling tot narcolepsie veroorzaakt hypersomnie geen slaapaanvallen en treedt er geen kataplexie op. Veel mensen met deze aandoening hebben idiopathische hypersomnie, wat betekent dat de oorzaak niet bekend is.
• Vertraagde slaap-waakfase stoornis: Mensen met deze stoornis – kortweg DSWPD – voelen zich ‘s avonds later moe dan andere mensen, en kunnen daardoor ook later wakker worden. Het treedt op wanneer iemands circadiane ritme, dat zijn slaap-waakschema stuurt, niet is afgestemd op de natuurlijke licht- en donkercyclus. Degenen die proberen hun vertraagde slaap-waakfase te corrigeren, kunnen de volgende dag overmatig slaperig zijn.
• Niet 24-uurs slaap-waakritme stoornis: Het circadiane ritme van de meeste gezonde volwassenen wordt elke 24 uur gereset om zich aan te passen aan daglicht en duisternis. Bij mensen met deze stoornis is het circadiane ritme niet afgestemd op een 24-uurs schema. Overmatige slaperigheid overdag wordt beschouwd als een hoofdsymptoom van een niet 24-uurs slaap-waakritmestoornis.
• Stoornis in het ploegendienstritme: Een andere circadiane ritmestoornis, ploegendienst stoornis treft mensen wier banen hen verplichten ‘s avonds laat of ‘s morgens vroeg te werken, en overdag te slapen. De stoornis kan overmatige slaperigheid overdag of ‘s nachts veroorzaken, afhankelijk van wanneer de persoon werkt, en ook slaapstoornissen veroorzaken tijdens de aan hen toegewezen rusttijd.
• Een andere aandoening, het “ontoereikende-slaapsyndroom”, doet zich voor wanneer mensen er voortdurend niet in slagen ‘s nachts voldoende te slapen als gevolg van factoren zoals gezinsverantwoordelijkheden of een werkschema dat vroeg opstaan vereist. Vermoeidheid overdag is dan vaak het gevolg. Interessant is dat de meest gediagnosticeerde slaapstoornis – slapeloosheid – niet noodzakelijk buitensporige slaperigheid overdag veroorzaakt. Mensen met slapeloosheid ervaren gewoonlijk eerder vermoeidheid5 omdat ze niet kunnen slapen, dan gevoelens van overmatige vermoeidheid die hen dwingen te slapen. Naast slaapstoornissen kunnen ook andere factoren overmatige vermoeidheid overdag veroorzaken. Jetlag, een aandoening van het circadiaanse ritme die overzeese reizigers treft die zich aan hun huidige tijdzone aanpassen, kan mensen overdag erg moe maken. Ook van kalmerende medicijnen6 is bekend dat ze overdag vermoeidheid kunnen veroorzaken. Bovendien suggereert een studie uit 2019 dat overmatige slaperigheid genetisch kan worden geërfd7.

Hoeveel slaap heeft u nodig?

Volwassenen hebben over het algemeen zeven tot acht uur slaap per nacht nodig. Volgens een onderzoek uitgevoerd door de Centers for Disease Control and Prevention in Amerika, zegt bijna 35% van de ondervraagden zes of minder uren slaap per nacht te krijgen. Aangezien een goede nachtrust essentieel is voor het herstel van het lichaam, lopen mensen die niet regelmatig genoeg slapen een groter risico op bepaalde aandoeningen , zoals hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes en depressie.

aanbevolen uren slaap per leeftijdsgroep